Relatiebeding
Iedere werkgever krijgt er mee te maken: werknemers die voor zichzelf willen beginnen, of willen overstappen naar een concurrent. Om te voorkomen dat deze medewerkers klanten en/of gevoelige informatie meenemen, wordt vaak een relatie- of concurrentiebeding opgenomen in de arbeidsovereenkomst of personeelsreglement. Om er zeker van te zijn dat aan alle vereiste voorwaarden is voldaan, is het verstandig om zo’n concurrentie- en/of relatiebeding vooraf te laten toetsen door onze arbeidsrechtspecialisten. Maar ook wanneer u wordt gehouden aan een relatiebeding en u het daar niet mee eens bent, kunt u de hulp van onze arbeidsrecht advocaten inschakelen.
Rechtsgeldigheid van het relatiebeding
Voor de rechtsgeldigheid van een concurrentie- of relatiebeding moet het personeelshandboek bij de ondertekening van de arbeidsovereenkomst daadwerkelijk als bijlage bij die overeenkomst is gevoegd, of moet de werknemer in de arbeidsovereenkomst uitdrukkelijk aangeven dat hij akkoord gaat met het beding welke is opgenomen in het personeelshandboek. In de wet is een schriftelijkheidsvereiste opgenomen, zodat werknemers de gevolgen van een beding goed kunnen overwegen. Zij moeten zich bewust zijn van de impact van de afspraken in het concurrentie- of relatiebeding. Zo worden zij bijvoorbeeld beperkt om na het einde van de arbeidsovereenkomst met bepaalde relaties (zakelijke) contacten te hebben. Bij een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd geldt sinds de invoering van de WWZ op 1 januari 2015 voor werkgevers tevens een motiveringsplicht. Daarbij moet het concurrentie-/relatiebeding door de werkgever uitgebreid worden omschreven en gemotiveerd in de arbeidsovereenkomst. Aan de schriftelijkheidsvereiste is voldaan indien:
- De arbeidsvoorwaarden als bijlage bij de arbeidsovereenkomst zijn gevoegd en in de arbeidsovereenkomst naar de inhoud van die bijlage is verwezen
- De werknemer in de arbeidsovereenkomst uitdrukkelijk verklaart dat hij specifiek instemt met het concurrentiebeding in die bijlage.
Relatiebeding na ontslag
Vaak wordt ten onrechte gedacht dat wanneer er een gedwongen ontslag is, een relatiebeding niet meer geldt. Dat is niet het geval. Een relatiebeding is opgesteld voor de beëindiging van de arbeidsovereenkomst, wat natuurlijk ook plaatsvindt wanneer er een gedwongen ontslag is.
Er zijn wel wat situaties dat een relatiebeding na ontslag ongeldig kan zijn. Dit is het geval als de werkgever de werknemer heeft ontslagen zonder de juiste ontslagprocedures te volgen. Een relatiebeding na ontslag is ongeldig als het ontslag op initiatief van de werkgever is. Ook kan een relatiebeding na ontslag door een rechter ongeldig worden verklaard. In andere gevallen kan er tussen de werkgever en werknemer overeen worden gekomen dat relatiebeding na ontslag niet meer geldig is. Dit wordt dan vaak afgesproken tijdens de onderhandelingen van uitdiensttreding.
Een relatiebeding afkopen
Een relatiebeding afkopen kan een goede optie zijn wanneer je als werknemer de vrijheid wilt hebben om zonder beperkingen te werken met klanten, leveranciers of andere zakelijke relaties van de voormalige werkgever. Een relatiebeding afkopen doet u dan ook na ontslag.
Een relatiebeding afkopen kunt u ook doen als u graag nieuwe kansen bij een concurrerend bedrijf wilt ontdekken of een eigen onderneming wilt starten. Daarnaast kan een werknemer besluiten een relatiebeding af te kopen om competitief te blijven binnen de sector. Bovendien kan de markt zodanig veranderen, dat bepaalde voorwaarden binnen het beding ervoor zorgen dat de markt beperkt wordt. Dan kan de werknemer een relatiebeding willen afkopen om zich aan te kunnen passen aan de veranderingen op de markt.
Een relatiebeding afkopen is juridisch complex. RechtNet kan u hier goed bij ondersteunen.
Relatiebeding na faillissement
Bij een faillissement ligt dat natuurlijk wat genuanceerder, maar ook na een faillissement kan het relatiebeding nog gelden. De curator van het failliete bedrijf heeft namelijk drie opties:
- Het bedrijf verkopen via een aandelentransactie, waarbij de koper verplicht is het hele personeel over te nemen omdat er dan sprake is van overgang van onderneming. Hierbij blijft het personeel gebonden aan het relatiebeding
- Het bedrijf verkopen via een activatransactie, waarbij de koper ervoor kan kiezen (een deel van) het personeel over te nemen en nieuwe arbeidsovereenkomsten aan kan bieden, waar al dan niet een relatiebeding in staat
- De resterende activa te gelde maken waarbij het personeel niet wordt overgenomen. Vaak is het personeel hierbij dan niet gebonden aan het relatiebeding omdat de curator hier geen enkel belang bij heeft.
De curator kan in het laatste geval wel proberen het relatiebeding af te dwingen, waarbij de rechter een belangenafweging zal maken en aan de hand daarvan zal beslissen of het relatiebeding in werking blijft.
Relatiebeding geldigheid en een relatiebeding aanvechten
Als u het er niet mee eens bent dat u gehouden wordt aan het relatiebeding, kunt u dit natuurlijk aanvechten. Er ontstaat bijvoorbeeld vaak discussie over welke relaties onder het relatiebeding vallen. Als werkgever is het daarom verstandig om bij het opstellen van het relatiebeding een lijst met relaties op te stellen. Wanneer de werkgever zo’n lijst niet heeft, is aanvechten van het relatiebeding juridisch zeker mogelijk. Het is wel belangrijk om u dan bij te laten staan door een gespecialiseerde arbeidsrecht advocaat van RechtNet Advocaten.
Een relatiebeding en de geldigheid kunnen ook in twijfel worden getrokken bij de volgende situaties:
- Onredelijke beperkingen. Een relatiebeding en de geldigheid hangen af van de redelijkheid van duur en geografische reikwijdte, en moet duidelijk definiëren welke specifieke relaties of soorten relaties worden beperkt. Is het relatiebeding te breed geformuleerd, dan kan de geldigheid sterk in twijfel worden getrokken en kunt u het relatiebeding aanvechten.
- Gebrek aan legitiem zakelijk belang. Als het beding simpelweg bedoeld is om normale concurrentie te beperken zonder zakelijk belang (het behoud van klanten en handelsgeheimen), dan kan de geldigheid van het relatiebeding worden aangevochten.
- Schending van regelgeving bij een relatiebeding kan de geldigheid tenietdoen. Deze mag niet in strijd zijn met arbeidswetten en andere regelgeving die werknemers beschermen.
- Oneerlijke / misleidende voorwaarden binnen je relatiebeding kunnen de geldigheid in twijfel trekken.
- Verandering in werkomstandigheden, zoals een demotie of verandering van functie die de geldigheid van het relatiebeding tenietdoen.
- Bij fusies, overnames of andere grote veranderingen binnen de bedrijfsstructuur.
Advies nodig omtrent het relatiebeding?
Wilt u als werkgever graag een relatiebeding laten opstellen of wilt u juist als werknemer een relatiebeding aanvechten of laten controleren? RechtNet Advocaten staat voor u klaar! Neem voor vrijblijvend advies contact met ons op via telefoonnummer 073 – 615 43 11 of door te mailen naar info@rechtnet.nl.